Binnen Europa gelden heel verschillende regels in verband met de rijbewijzen. Daarom heeft het Europees Parlement (EP) beslist om de ganse regelgeving daaromtrent te stroomlijnen en werd in december 2006 de “3DLD motorcycle licence categories, minimum access ages, progressive access training/testing and options (Directive 2006/126)” gestemd. Deze richtlijn moet uiterlijk in januari 2011 naar de nationale wetgeving getransponeerd worden om ten laatste tegen januari 2013 in voege te treden.

De hoofdbekommernis van het EP was om, in lijn met de doelstelling om het aantal verkeersdoden binnen Europa tegen 2011 met 50% te verminderen en om specifiek voor de tweewielers, de progressieve toegang te promoten. Het EP wil zoveel mogelijk vermijden dat jonge, beginnende rijders meteen met een zware motorfiets de baan op gaan zonder eerst de nodige ervaring op te doen met een minder krachtige machine. Voor elke stap wordt er een minimum leeftijd voorgesteld die door de verschillende deelstaten wel bevestigd moeten worden. Pas na minstens 2 jaar ervaring kan en mag de motorrijder overstappen naar een hogere categorie.

Eerst en vooral worden de verschillende types van voertuigen bepaald:

Categorie AM – bromfietsen en scooters die maximaal 45km/uur kunnen rijden en met een cilinderinhoud van minder dan 50cc.

Categorie A1, lichte motorvoertuigen waarvan de cilinderinhoud 125cc niet mag overschrijden. Het maximum vermogen wordt tevens beperkt tot 11kW.

Categorie A2 zijn motorvoertuigen met een cilinderinhoud die groter is dan 125 cc en waarvan het vermogen meer dan 11 kW bedraagt maar minder dan 35 kW en met een kW/gewicht verhouding onder de 0,20 kW/kg.

Categorie A motoren tenslotte hebben een vermogen hoger dan 35 kW en een kW/gewicht verhouding van meer dan 0,20 kW/kg.

De deelstaten moeten binnen een al vastgelegd kader, toch nog een aantal belangrijke beslissingen nemen zoals: wat is de minimumleeftijd waarop iemand met een bepaalde categorie van voertuig rijden mag?

Welke eisen worden aan motorrijders gesteld wanneer ze naar een hogere categorie willen overstappen?

Voor de AM (bromfietsen) wordt de minimumleeftijd vastgelegd op 16 jaar. De lidstaten mogen hiervan afwijken en kiezen voor een leeftijd tussen 14 en 18 jaar. Er moet minimaal een theoretisch examen afgelegd worden en een houder van een B rijbewijs (autorijbewijs) mag automatisch met een AM rijden (equivalentie). De instapleeftijd voor een AM voertuig staat onafhankelijk van de andere rijbewijzen. FEBIAC kan leven met het behoud van de minimumleeftijd zoals bepaald door het EP.

Voor A1 motoren en scooters staat de minimumleeftijd op 16 jaar. De lidstaten mogen hiervan afwijken en kiezen voor 17 of 18 jaar. Vermits dit een categorie is waar tot nu toe in België geen specifiek rijbewijs voor bestaat, vraagt FEBIAC dat België deze instapleeftijd volgt. Daar zijn een aantal zeer gegronde redenen voor. In Frankrijk waar het A1 rijbewijs al jaren bestaat en toegankelijk is vanaf 16 jaar, tonen de ongevallencijfers over 2007 een 2x kleiner risico voor motoren tot 125cc dan voor zwaardere tweewielers. Jammer genoeg is er binnen de Europese Unie nog geen verkeersveiligheidsstudie beschikbaar die de parameters leeftijd en cilinderinhoud van de motorfiets opneemt. We kunnen dus niet stellen dat rijden met een 125cc gevaarlijker is voor wie 16 is dan voor wie 18 jaar is. De Franse en Duitse statistieken tonen ook geen verhoogd risico aan voor de bestuurders van voertuigen van meer dan 50cc en een leeftijd tussen 16 en 18 jaar. Daarentegen geeft het besturen van een 125cc wel een aantal onmiskenbare voordelen tov een bromfiets:

• Een betere integratie in het andere verkeer.
• Het geeft het fietspad terug aan fietsers en bromfietsers zonder extreem snelheidsverschil wat vooral de veiligheid van fietser bevordert.
• Het verhoogt het verantwoordelijkheidsgevoel van ouders en jongeren via inschrijving en nummerplaat wat ook de controle en eventuele sancties bij overtredingen vergemakkelijkt en de straffeloosheid tegen gaat.Het is een extra stimulans om het opvoeren van bromfietsen tegen te gaan: wil een jongere sneller rijden dan kan hij het A1 rijbewijs afleggen en is hij niet meer geneigd om zijn bromfiets op te voeren.
• Het voertuig is beter aangepast aan het dagelijks verkeer door bvb zijn verhoogde remcapaciteit en acceleratievermogen. Het betreft een recent voertuigpark met alle technische kwaliteiten die daarmee gepaard gaan.
• Deze maatregel schrijft zich in in de noodzaak voor een progressieve opleiding en het regelmatig toetsen van de bestuurderskwaliteiten van een bestuurder. Hoe vroeger men goede gewoontes aanleert hoe beter. FEBIAC staat volledig achter deze doelstelling. Het is een feit dat, hoe vroeger jongeren geconfronteerd worden en leren omgaan in en met het verkeer, hoe betere bestuurders ze worden.
• Een instapleeftijd van 16 jaar voor een A1 voertuig kan de verkeersveiligheid enkel ten goede komen. Dit is trouwens van primordiaal belang voor de volgende leeftijdscategorieën.

Voor de categorie A2 wordt de minimumleeftijd vastgelegd op 18 jaar met een toegestane afwijking naar 19 of 20 jaar. Indien België dus zou opteren om de toegang tot het A1 rijbewijs pas vanaf 18j te stellen, verschuift dit de toegang tot de A2 met 2 jaar naar achter! Bij rechtstreekse toegang (Direct Access) tot een A2, wordt uiteraard een theoretisch en praktisch examen gevraagd. Heeft de bestuurder echter gekozen voor een progressieve toegang, maw indien hij al een A1 rijbewijs heeft, moet hij minstens 2 jaar wachten en kan de overstap gebeuren door middel van een test of een training van minimaal 7h. FEBIAC pleit voor een training in plaats van opnieuw een examen. We zijn van mening dat het verkeer zo complex geworden is dat meer training een noodzaak wordt. Bestuurders moeten leren omgaan met hun voertuig in het verkeer en niet getraind worden om een test af te leggen. Dit mag voor ons best meer zijn dan de 7 vooropgestelde uren, indien de prijs natuurlijk redelijk blijft. Daarom pleiten we om groepslessen mogelijk te maken. Drie leerlingen per instructeur is perfect haalbaar en beperkt in aanzienlijke mate de kosten voor de opleiding. Niet alleen is het kostefficiënter maar het verbetert ook de training: leerlingen leren van de beste van de klas.

Categorie A. Dit rijbewijs kan men bekomen na minstens 2 jaar ervaring opgedaan te hebben met een A2 voertuig EN weerom na het afleggen van een test of een training van minstens 7h. Ons standpunt is hier hetzelfde als voor de overstap van A1 naar A2.

Dit is in het kort het kader dat het EP geschapen heeft, en waar de lidstaten keuzes moeten maken. Laat ik nog even oplijsten welk scenario FEBIAC gerealiseerd zou willen zien:

• Toegang tot A1 op 16 jaar, A2 op 18 en A op 22, wat trouwens al een jaar later is dan nu.
• Overstappen naar een volgende categorie door middel van training en geen extra examens.
• De mogelijkheid om deze training in groep te geven.
• Direct Access tot de categorie A vanaf minimaal 24 jaar (21 jaar vandaag) uiteraard na een theoretisch examen en een uitgebreide praktische rijproef.
• De equivalentie tussen B en A1-rijbewijs moet behouden blijven. FEBIAC kan zich akkoord verklaren met een halve of zelfs een eendaagse training, indien groeplessen mogelijk worden.
• Indien België kiest voor een praktische test voor het bromfietsrijbewijs, moet wel bevestigd worden dat een autorijwewijs blijft gelden voor het besturen van een bromfiets.